Nowo utworzony rządowy organ doradczy ds. infrastruktury ostrzegł, że ministrowie muszą „wyciągnąć wnioski z błędów przeszłości”, jeśli planowane jest ponowne wykorzystanie prywatnych inicjatyw finansowych (PFI) w nowej strategii infrastrukturalnej.
Matthew Vickerstaff, zastępca dyrektora generalnego Narodowego Urzędu Transformacji Infrastruktury i Usług (NISTA), powiedział podczas posiedzenia Komisji ds. Rachunków Publicznych, że problemy z infrastrukturą wybudowaną w ramach PFI — szczególnie w szkołach — „wciąż brzmią jak uderzenia bębna”.
Wskazał na liczne wady, takie jak słaba akustyka, niewystarczające oświetlenie, problemy z drzwiami przeciwpożarowymi, wady w modernizacji starszych budynków i ograniczenia techniczne utrudniające pełne wykorzystanie przestrzeni szkolnych.
„Widzimy trudności przy pilnym przygotowywaniu szkół do otwarcia we wrześniu. Nie mogę dokładnie powiedzieć, ile szkół zbudowanych w ramach PFI ma te problemy, ale oczywiste jest, że sektor prywatny musi być zaangażowany w ich rozwiązanie”, powiedział.
Oczekuje się, że kanclerz Rachel Reeves przedstawi w czerwcu 10-letnią strategię infrastrukturalną, która może obejmować nowy model finansowania publiczno-prywatnego, w tym projekty w sektorze edukacji i opieki zdrowotnej. Będzie to pierwsza duża fala kontraktów PFI od 2018 roku, kiedy były kanclerz Philip Hammond wstrzymał ich stosowanie, nazywając je „zbyt skomplikowanymi i sztywnymi”.
Choć Vickerstaff wyraził „mieszane uczucia” wobec nowej generacji PFI, przyznał, że współczesne kontrakty mogą być znacznie bardziej efektywne:
„Obecnie mamy znacznie lepsze systemy zarządzania aktywami, technologie cyfrowe i zautomatyzowaną obsługę obiektów. Może to znacznie poprawić jakość nowych kontraktów — niezależnie od tego, czy będą realizowane przez sektor publiczny, czy prywatny”.
Podkreślił również znaczenie niezależnego nadzoru podczas budowy:
„Lekcja, jaką musimy wyciągnąć, to potrzeba niezależnej kontroli jakości prac. Często problemy wynikały z braku odpowiedniego nadzoru — niezależnie od źródła finansowania projektu”.
Tymczasem w nowym raporcie PwC rządowi zaleca się zbadanie nowego modelu partnerstwa publiczno-prywatnego, w tym modelu inwestycji wzajemnych stosowanego w Walii.
„Widzimy duże zainteresowanie rynkowe nowymi formami finansowania publiczno-prywatnego, zwłaszcza w warunkach ograniczeń fiskalnych” – powiedział Dan Whittle, zastępca dyrektora ds. finansów korporacyjnych w PwC. – „Nie trzeba wymyślać koła na nowo — chodzi o poprawę podziału ryzyka, zarządzania kontraktami i budowanie prawdziwego partnerstwa”.
W ramach inicjatywy „Finansowanie budowy przyszłości” rząd rozważa również nowe mechanizmy przyciągania inwestycji do realizacji kluczowych projektów — od szkół i szpitali po mieszkania i więzienia.
Ostateczna strategia rozwoju infrastruktury ma zostać przedstawiona w czerwcu wraz z przeglądem wydatków.